خبرنگاران کاهش تولید ملی و رکود اقتصادی پیامد قاچاق کالا - مجله حقوق

امروز کمتر کسی است که از مضرات قاچاق کالا بی اطلاع باشد، موضوعی که با وجود نهادهای نظارتی و امنیتی بازهم شاهد آن هستیم و افزایش کشفیات از سوی نهادهای مسوول به ویژه نیروهای انتظامی و مرزبانی به خوبی نشانگر تقاضای زیادی است که برای این تجارت وجود دارد.

حال این وسط مقصر کیست و راه حل کجاست موضوعی است که باید نهادهای نظارتی و مسوولان مرتبط به آن پاسخ دهند چراکه خوش خیالی است اگر فکر کنیم میزان کشفیات بسیار بیشتر از مواردی است که داد و ستد شده و به مقصد می رسد.

طبق آنچه که سخنگوی گمرک ایران گفته در سال گذشته بیش از 24 هزار و 180 پرونده قاچاق در گمرکات کشور تشکیل شده که ارزش آنها به 54 هزار میلیارد ریال می رسد، قاچاقی که کاشف نیمی از آنها گمرک و کاشف نیم دیگر هم پلیس بوده است.

از 31 استان کشور، 16 استان مرزی هستند که از میان آنها، 9 استان شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، خراسان رضوی، خراسان شاقتصادی، کرمانشاه، کردستان، ایلام و خراسان جنوبی مرز زمینی دارند، سه استان شامل مازندران، هرمزگان و بوشهر دارای مرز دریایی هستند و چهار استان گیلان، گلستان، سیستان و بلوچستان و خوزستان نیز 2 مرز زمینی و دریایی دارند.

یکی از استان های درگیر پدیده قاچاق کالا کرمانشاه است، دکمک که 371 کیلومتر از یک هزار و 458 کیلومتر نوار مرزی با عراق را به خود اختصاص داده است و تقریبا روزی نیست که خبر کشفیات کالای قاچاق از این استان به گوش نرسد و در رسانه ها منتشر نشود.

افزایش آمار کشفیات قاچاق در استان کرمانشاه هم می تواند شاد کننده باشد و هم نگران کننده، شاد از آن جهت که ماموران انتظامی و مرزبانی و دیگر نهادهای مسوول این اجازه را از قاچاقچیان گرفته اند و نگران کننده از این رو که فعالان این عرصه باوجود آگاهی نسبت به برخوردهای اجرا شده اما به دلیل سود سرشار حاضر به انجام ریسک هستند و خطر حمل کالای قاچاق را به جان می خرند.

بی گمان بسکمک از افراد قاچاقچی پس از پرداخت جریمه و یا تحمل حبس های درنظر گرفته شده بازهم به این عرصه باز می گردند که این هم خود بیانگر آن است که باید تجدیدنظری در احکام صادره و قوانین موجود در خصوص این افراد صورت گیرد.

یکی از اساتید دانشگاه رازی، یک قاضی دادگستری و رییس پلیس امنیت اقتصادی استان در گفت و گو با خبرنگار خبرنگاران به تشریح آسیب ها، قوانین وضع شده و اقدامات و کشفیات اجرا شده برای مقابله با این پدیده پرداختند.

کاهش تولیدات ملی و افزایش رکود از آسیب های قاچاق است

استاد اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه در این گفت و گو، یکی از بدترین پیامدهای قاچاق را کاهش تولید ملی، افزایش رکود و بیکاری، ایجاد موانع تجاری و عدم شفافیت در بسکمک از کارها بیان نمود.

سهراب دل انگیزان با اشاره به اینکه قاچاق نوعی فعالیت اقتصادی غیررسمی و زیرزمینی است، افزود: فعالان این بخش به منظور فرار از چارچوب های قانونی که خود می تواند ناشی از عوامل انگیزشی گوناگونی باشد در این حوزه وارد شده اند.

وی شرح داد: فعالیت غیررسمی در قالب مفهوم اقتصاد زیرزمینی، میزان گسترده ای از فعالیت ها مانند قاچاق کالا، موادمخدر و حتی وجود شغل های کاذب را شامل می شود و براساس ماهیت این نوع اقتصاد یعنی پنهانی بودن، امکان اندازه گیری و مطالعه آن بسیار محدود است.

این استاد دانشگاه شرح داد: نرخ های بالای اقتصادیات از دلایل اصلی تقویت و رشد اقتصاد زیرزمینی است که گسترش و تقویت این نوع اقتصاد و فعالیت های غیررسمی باعث تحمیل فشار بر تولیدکنندگان رسمی شده است.

وی همچنین با بیان اینکه ممنوعیت های وارداتی و صادراتی برای کمک به رونق تولید و افراد تولیدکننده زمان مشخصی دارد، گفت: معمولا در بیشتر جوامع این محدودیت ها برای کمک به رونق داخلی تولیدات و یا جبران کمبودها است که آن هم بین پنج تا 10 سال زمان می برد.

دل انگیزان ادامه داد: قاچاق کالا در 2 حالت رخ می دهد، حالت اول آن است که کالایی در داخل کشور ارزان و در خارج گران باشد و یا عکس آن که کالا در داخل کشور گران و در خارج ارزان باشد.

وی شرح داد: دولت ها وقتی این تضاد را می بینند برای حمایت از تولیدکننده داخلی خود دست به یکسری ممنوعیت های وارداتی می زنند تا تولیدکننده بتواند کالای موردنیاز را به مقدار لازم تولید و عرضه کند ولی این حمایت زمان محدودی دارد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: تجربه به خوبی ثابت کرده اگر این حمایت بیشتر از پنج تا 10 سال باشد حالت رانت پیدا کرده و امکان قاچاق آن به شکل قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.

دل انگیزان ارزان بودن برخی محصولات در داخل کشور را نیز عامل دیگری برای تهییج افراد برای قاچاق آن به خارج کشور بیان نمود و گفت: این موضوع نیز باید به گونه ای مدیریت شود که نه در قاچاقچیان ایجاد انگیزه کند و نه فشاری به مردم برای تهیه آن وارد شود.

مجازات هایی که قانون برای قاچاقچیان درنظر گرفته است

یکی از قضات دادگستری استان کرمانشاه نیز به مجازات های درنظر گرفته شده برای قاچاقچیان اشاره و اظهارداشت: ماده 27 قانون تصریح می کند که اشخاص حقیقی یا حقوقی که بدون انجام تشریفات قانونی، اقدام به واردات و صادرات کالای قاچاق کنند، به مجازات مربوط شامل پرداخت دیه و جبران خسارت های وارده (برحسب مورد) محکوم می شوند.

یوسف جلیلیان ادامه داد: هر شخصی که مرتکب قاچاق کالای مجاز، مجاز مشروط، یارانه ای، ارز و حمل و یا نگهداری آن ها شود، علاوه بر ضبط کالا یا ارز براساس قانون به پرداخت جریمه های نقدی نیز محکوم خواهد شد.

وی شرح داد: اگر قاچاق کالاهای ممنوع به صورت سازمان یافته انجام شود، مرتکب علاوه بر جزای نقدی به تحمل حبس نیز محکوم می شود، همچنین اگر قاچاق کالا و ارز به صورت انفرادی یا سازمان یافته به قصد مقابله با نظام و با علم به مؤثر بودن صورت بگیرد و موجب اخلال گسترده در نظام اقتصادی کشور شود مشمول قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور می شود.

این قاضی دادگستری شرح داد: قاچاقچیان حرفه ای علاوه بر ضبط کالا یا ارز قاچاق، به حداکثر جزای نقدی و تا 74 ضربه شلاق تعزیری و مجازات های حبس محکوم می شوند.

وی همچنین به مجازات قاچاق کالاهای ممنوعه در صورتی که ارزش کالا بیش از یک میلیارد ریال باشد نیز اشاره کرد و گفت: این افراد به 2 تا پنج سال حبس و به جزای نقدی معادل هفت تا 10 برابر ارزش کالای ممنوع قاچاق محکوم خواهند شد.

جلیلیان در سرانجام گفت: محل نگهداری کالای قاچاق ممنوع در صورتی که متعلق به مرتکب بوده و یا توسط مالک عامداً برای نگهداری کالای قاچاق در اختیار دیگری قرار گرفته باشد و ارزش کالا بیش از یک میلیارد ریال باشد، مصادره می شود البته مشروط به اینکه ارزش ملک از پنج برابر ارزش کالای قاچاق نگهداری شده بیشتر نباشد.

کشف حدود 90 میلیارد ریال کالای قاچاق در استان کرمانشاه

رییس پلیس امنیت اقتصادی استان کرمانشاه نیز از کشف حدود 90 میلیارد ریال کالای قاچاق در سه ماه سپری شده از سال جاری خبر داد و گفت: این مقدار کشفیات نسبت به مدت مشابه سال قبل که حدود 21 میلیارد ریال بود بیش از 320 درصد رشد نشان می دهد.

سرهنگ جلیل سلطانی در گفت و گو با خبرنگاران با اشاره به انهدام 16 باند قاچاق، از دستگیری 479 قاچاقچی نیز سخن گفت و افزود: 344 دستگاه خودرو نیز متعلق به افراد و باندها توقیف و روانه پارکینگ شده است.

وی گفت: در سه ماه ابتدایی سال جاری، 837 فقره پرونده مربوط به قاچاق تشکیل شده که 778 مورد آن برای کشفیات کمتر از یک میلیارد ریال، 33 فقره برای کشفیات بین یک تا پنج میلیارد ریال، 26 فقره برای کشفیات بیش از پنج میلیارد ریال و 38 فقره نیز برای کشفیات بلاصاحب و صاحب متواری بوده است.

رییس پلیس امنیت اقتصادی استان کرمانشاه شرح داد: پرونده های تشکیلی در فصل بهار سال جاری نسبت به سال قبل که 700 فقره بوده است، 20 درصد رشد نشان می دهد.

سرهنگ سلطانی در ادامه به مهمترین کشفیات قاچاق اجرا شده استان نیز اشاره کرد و گفت: در سه ماه سپری شده از سال جاری، 420 هزار و 710 لیتر سوخت شامل گازوئیل و بنزین از قاچاقچیان کشف شده که نسبت به سال قبل 13 درصد رشد داشته است.

وی همچنین با اشاره به کشف 85 هزار و 312 عدد انواع لوازم خانگی شامل لوازم برقی، آشپزخانه و صوتی - تصویری و رشد 910 درصدی آن نسبت به سال گذشته، گفت: در این سه ماه 32 دستگاه گوشی تلفن همراه و 931 قطعه جانبی آن نیز کشف شده است.

این مقام انتظامی همچنین از کشف 11 هزار و 441 عدد پوشاک، کیف و کفش و 697 طاقه پارچه قاچاق به متراژ 54 هزار و 467 متر در استان خبر داد و گفت: یک هزار و 123 راس احشام و 658 قطعه طیور نیز با تلاش همکاران پلیس کشف شده است.

سرهنگ سلطانی در بخش دیگری از سخنانش به کشف 452 هزار و 500 عدد انواع لوازم و تجهیزات پزشکی قاچاق اشاره کرد و گفت: 337 هزار و 74 کیلوگرم انواع اقلام خوراکی مانند برنج، چای، گوشت، قندوشکر، خشکبار، غلات و حبوبات به همراه 138 هزار و 867 کیلو انواع محصولات کشاورزی و باغی قاچاق مانند کودشیمیایی، ذغال و چوب، سموم و خوراک دام کشف شده است.

وی در سرانجام کشف 2 دستگاه خودرو و 45 دستگاه موتورسیکلت قاچاق به همراه سه هزار و 852 عدد لاستیک و قطعات خودرو را از دیگر مهمترین اقدامات پلیس امنیت اقتصادی استان در سه ماه سپری شده از سال 99 و برای مقابله با پدیده قاچاق بیان نمود.

استان کرمانشاه با 24 هزار و 640 متر مساحت هفدهمین استان ایران از نظر وسعت به شمار می رود. این استان از شمال به استان کردستان، از جنوب به استان لرستان و ایلام، از شرق به استان همدان و از غرب به کشور عراق محدود می شود.

مرکز استان کرمانشاه، شهر کرمانشاه است که از 14 شهرستان، 35 شهر، 31 بخش و 84 دهستان تشکیل شده است.

گزارش از مسعود اسماعیلی